Sól (chlorek sodu) jest głównym źródłem sodu w diecie człowieka – składnika mineralnego, który w niewielkich ilościach jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego właściwy poziom warunkuje zachowanie homeostazy organizmu, zwłaszcza utrzymania prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej, równowagi kwasowo-zasadowej, funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Jest ponadto składnikiem kwasu solnego w żołądku. Dlatego sód powinien być składnikiem diety ale w ilościach nie przekraczających ilości określonych w normach.
Przy nadmiarze sodu jego wydalanie zwiększa się, zaś przy spadku stężenia dochodzi do zatrzymywania sodu w organizmie. Małe spożycie sodu bardzo rzadko może prowadzić do występowania jego niedoborów w organizmie. Natomiast przekroczenie spożywania dopuszczalnych ilości sodu w diecie jest bardzo często spotykane. Nadmiar sodu powoduje liczne zaburzenia pracy organizmu i może prowadzić do :
- nadciśnienia tętniczego
- zawału serca
- udaru mózgu
- przewlekłej choroby nerek
- upośledzenia wydzielania insuliny
- otyłości
- osteoporozy
- raka żołądka.
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zawartość soli w diecie osób dorosłych nie przekraczać 5 g na dobę, co stanowi ok. 2000mg sodu, co jest równe 1 łyżeczce do herbaty. Zawartość soli w diecie Polaków jest jednym z wyższych ze wszystkich populacji na świecie i wynosi 12-15g na dobę. Dzienne spożycie soli przekraczane jest więc nawet 3 krotnie. Dane pokazują znaczne przekroczenie norm spożycia już u małych dzieci.
Co należy więc zrobić, aby ograniczyć spożywanie soli i cieszyć się lepszym zdrowiem?
Przede wszystkim należy zwracać uwagę na etykiety produktów, na których producenci są zobligowani do podawania informacji dot. zawartości soli bądź sodu. Musimy pamiętać, że bogate w sód są produkty, które często spożywamy, a mianowicie pieczywo oraz wyroby mięsne (w szczególności wędliny, konserwy). Powinniśmy wystrzegać się wysoko przetworzonej żywności (fast-foody, chipsy), zup w proszku, kostek rosołowych, które wpływają na znaczne przekroczenie spożywania dopuszczalnej ilości soli.
Sól możemy zamienić dowolnymi przyprawami suszonymi a jeszcze lepiej świeżymi ziołami. Świetnie sprawdza się też ocet winny, sok z cytryny i limonki, np. do sałatek czy marynowania.
Stopniowo zmniejszajmy używanie soli, aby przyzwyczaić kubki smakowe.
Mgr dietetyki Joanna Wójcik
Źródła:
- Xuejun Y. i inni, Sodium Reduction: How Big Might the Risks and Benefits Be?, 2021;
- Jarosz M. i inni, „Normy żywienia dla populacji Polski”, 2020;
- Malta D. i inni, „High sodium intake increases blood pressure and risk of kidney disease. From the Science of Salt: A regularly updated systematic review of salt and health outcomes (August 2016 to March 2017), 2018;
- Traczyk I., Jarosz M., „Spożycie soli – zalecenia i programy WHO oraz UE”,2011;
- Czerwińska D., Czerniawska A., „Ocena spożycia sodu, z uwzględnieniem soli kuchennej jako jego źródła, w wybranej populacji warszawskiej”, 2007.
Strefa wiedzy Diagnosis24 to portal o charakterze informacyjny oraz edukacyjnym, w związku z tym publikowane treści nie zastąpią konsultacji lekarskiej. Przed zastosowaniem się do porad, w szczególności medycznych zawartych w Strefie Wiedzy Diagnosis24 bezwzględnie skonsultuj się z lekarzem. Właściciel serwisu nie ponosi odpowiedzialności wynikającej z zastosowania podanych informacji.
